Sáng tháng chạp, mặt đất còn tờ mờ hơi sương, cái lạnh se sắc phủ lên miệt thôn làng vắng vẻ. Quán nước dì Xuân thỉnh thoảng có vài người ghé ngang, đa phần là khách trong mấy thôn, còn lại thì dăm ba khách vãng lai lỡ đường, duy chỉ có một người khách quen của quán là ông Bảy.
Sáng nào ông Bảy cũng dậy sớm, trên tay là tờ báo giấy, một cái tẩu rồi chậm rãi ra quán dì Xuân, kéo cái ghế đẩu cũ kỹ ra một góc bàn gỗ rồi ngồi im lặng đọc báo. Dì Xuân thấy ông Bảy thì làm ngay ly café đen không đường mà chẳng cần phải hỏi.
- Mới đó mà qua tháng chạp rồi, cây trái ở nhà năm nay ổn không anh Bảy?
Ông Bảy bỏ cái tẩu ra khỏi miệng, nhả dòng khói đặc quánh rồi cất giọng khàn khàn
- Cũng như mọi năm thôi
- Ừ, rồi tụi nhỏ, năm nay có dìa không?
- Ai mà biết, chắc có
- Rồi năm nay thằng Minh có định lấy vợ gì không? Tui thấy nó cũng lớn rồi mà năm nào dìa nhà cũng có mình ênh
Dì Xuân vừa nói, tay vừa khuấy ly nước dừa cho khách, ông Bảy cất tiếng thở dài
- Ôi chừng nào nó muốn lấy thì nó lấy, hối thúc làm gì
- Thì nó lớn rồi, cũng phải yên bề gia thất chứ anh. Long bong hoài sao được
- Tụi nó bây giờ đâu như mình ngày xưa, mới mười sáu mười bảy là có chồng có vợ
- Ừa, thời nào thì thời, mình cũng già rồi, cũng phải có cháu ẵm bồng
Ông Bảy nghe đến đó thì phì cười
- Trời, cháu ẵm bồng thì tui có cả bầy, có khi giờ còn nhớ hổng hết tên tụi nó. Chị lo cho chị đi, từng tuổi này mà có một mình, mai mốt già coi bộ cũng buồn
- Ui, tui già ngắt rồi, giờ lo cho mấy đứa con thôi
- Già tám chín chục còn có vợ có chồng kìa chị
- Trời, làm vậy cho con cháu nó cười hay chi?
- Cười gì, tình yêu thì tuổi nào cũng yêu, cũng cưới được chị ơi!
Vừa nói đến đó thì từ xa, ông Bảy, dì Xuân đã nghe một giọng nói nhừa nhựa cất lên, ngó ra ngoài quán thì thấy ông Bần đang vác chai rượu đi tới, ngày nào cũng vậy, ông Bần cũng chệnh choạng, lè nhè, bốc hơi men nồng nặc. Quán dì Xuân trở thành chỗ dừng chân của người đàn ông sa cơ lỡ vận, thời gian đầu, dì Xuân bực bội nên đuổi đi, nhưng dần dần về sau thấy hoàn cảnh ông Bần cũng tội nên dì để ông ngồi tạm, khi nào chán thì về, ông say xỉn nhưng cũng chẳng quấy phá ai, mỗi lúc hứng lên thì hát vài câu vọng cổ, rồi cười khành khạch, hôm nào lăn lóc, bết bác quá thì dì Xuân gọi con Thia ra kéo ông về.
Bước loạng choạng tới phía dì Xuân, ông Bần cất giọng hỏi mà hơi rượu như phả vào cả không gian của quán
- Ai? Ai yêu? Ai đòi yêu em Xuân của tui?
Ông Bảy ngồi im lặng nhìn ông Bần, cặp mắt nhíu lại tỏ vẻ khó chịu, dù ngày nào hai ông cũng gặp nhau nhưng dường như ông Bảy khác với dì Xuân, ông không thể quen được cái điệu bộ nhếch nhác, say khước say mèm của một gã đàn ông nơi quán. Trong khi ông Bảy không trả lời thì ông Bần mắt nhắm mắt mở đi về phía cái bàn trong góc, nơi vốn quen thuộc mà dì Xuân để sẵn cái ghế nhựa vì mấy lần ông Bần ngồi ghế đẩu là bị té bật ngửa, bò lăn lốc dưới đất. Ông Bần ghé mặt nhìn ông Bảy rồi hỏi bâng quơ:
- Định qua mặt Bần để cua em Xuân của Bần phải không Bảy?
- Tầm xàm bá láp. – Ông Bảy buông một câu tỏ ra khó chịu
- Chứ ai mới nói yêu? Là yêu ai?
- Yêu ai là chuyện người ta, say xỉn rồi thì dìa mà ngủ đi.
- Ai say? Nè nè, đừng có nói tui say, tui là tui biết hết! giờ tui ngồi đây, tui canh em Xuân của tui, được hông?
Vừa nói, ông Bần vừa đặt chai rượu cái bộp xuống bàn như dằn mặt đối thủ, dì Xuân thấy thái độ của ông Bần coi không giống ai nên lên tiếng:
- Em Xuân em Hạ gì ở đây? Yêu đương gì cái tầm này mà ông lèm bèm hoài vậy? Xỉn rồi thì dìa nhà ngủ đi, không thôi tui kêu con Thia nó ra nó dẫn ông dìa à!
- Nè nè em Xuân, Bần đây là không có say, Bần không say rượu, Bần chỉ say Xuân
Nói đến đây, ông Bần cất giọng hát nghêu ngao “Nghe Xuân sang thấy trong lòng Bần chứa chan, Xuân ơi Xuân, Xuân có hay, lòng Bần đây chỉ có mỗi em Xuân này!...”
Hát vừa dứt câu, ông Bần đập tay xuống bàn, gõ gõ theo nhịp bài hát, ông hát cái gì chắc chỉ có mình mình ông hiểu vì câu nọ xọ câu kia nhưng thật ra ngẫm lại cũng có cái ý tứ riêng. Ai nói ông say chứ đôi khi người say cũng có những suy nghĩ mà khi tỉnh họ không đủ tự tin nói được, vậy là họ lại mượn rượu để nói lên những tâm tư cần nói.
Nhìn bộ dạng ông Bần, ông Bảy lắc đầu, gương mặt khó đăm đăm quắc ánh mắt không thiện chí về phía ông Bần, ông cất giọng khàn đặc mùi khói thuốc:
- Say xỉn mà còn ca hát, lúc tỉnh sao không đứng trước mặt bả mà hát?
- Thì làm sao? Tui thích hát lúc say được không? Mà tui hỏi ông, sao ngày nào ông cũng ra đây ngồi hút thuốc, đọc báo? Sao ở nhà không đọc mà phải ra đây đọc?
- Tui thích được không?
- Hà…hà! Xạo nè! Cái mặt xạo nè! Để ý em Xuân của tui phải hôn? Em Xuân của tui, thằng cha nào mà léng phéng là tui…là tui!
Dì Xuân chống nạnh, dằn ly nước xuống quầy làm ông Bần giật mình, dì lớn tiếng gắt gỏng:
- Cái ông này, bớt nhảm lại nghen! Già rồi, đừng có mà ăn nói linh tinh, con nít nó cười cho, mai mà còn say xỉn ra đây nữa là tui đuổi dìa nghen!
Nghe dì Xuân trở giọng khó chịu, ông Bần lật đật đứng dậy, loạng choạng xém té, ông bước lại gần phía dì Xuân, xuống giọng năn nỉ:
- Xuân cho Bần ra đây nghen! Bần hứa sẽ bỏ uống rượu, chỉ mong được ngắm Xuân!
- Thôi thôi, lần này ông nói là lần thứ mấy rồi? Để tui kêu con Thia nó dẫn ông dìa!
- Đây, để tui dẫn ổng dìa cho, nay tui cũng dìa sớm có chút chuyện nhà
Ông Bần nghe đến đó thì giãy nãy:
- Thôi thôi nghe, tui còn muốn ngồi đây ngắm Xuân! Ông bày mưu kế hiểm, thủ tiêu tui để chiếm em Xuân hả?
- Uống nhiều rượu quá rồi hóa khùng hay gì vậy cha? – Ông Bảy cất giọng hậm hực khi bị nghi oan
- Chứ còn gì? Có bao giờ đối thủ mà thương nhau?
- Đi dìa không? – Ông Bảy lớn giọng
- Hông đi!
- Đi nhanh lên!
Dì Xuân bực bội lớn tiếng quát. Ông Bần hết hồn vội nắm tay ông Bảy, ngoan ngoãn gật đầu:
- Ừa! Để Bần dìa! Làm gì Xuân nạt Bần dữ vậy?
- Dìa thì dìa nhanh lên! Còn ở đây nói nhảm nữa là tui kêu con Thia nó nhốt ông ở nhà luôn à! – Dì Xuân hăm dọa
- Con Thia nó làm gì dám nhốt Bần! Chỉ có Xuân đuổi Bần thôi!
- Đi dìa. – Ông Bảy cất giọng khó chịu khi thấy ông Bần cứ lải nhải những lời lẽ không đâu.
- Đi thì đi, làm gì dữ vậy!?
Mặc cho ông Bần lảm nhảm, ông Bảy xốc nách kéo ông Bần đi, ông Bần đẩy tay ra nhưng cái lực của người say thì không thể phản kháng lại dáng vẻ lực điền của người làm nông từ nhỏ như ông Bảy, thế là ông Bần đành phải lẽo đẽo đi theo ông Bảy về nhà.
***
Nhiều người không biết nên hay đàm tiếu, chê trách ông Bần khi suốt ngày say xỉn, ăn nói chẳng đâu ra đâu, thật ra ai biết rồi thì thấy tội bởi ông Bần cũng trải qua biến cố nhiều đau khổ khi người vợ đi theo nhân tình, bỏ lại đứa con thơ khi mới vừa năm tuổi, đã vậy lại còn tìm cách hại ông, chiếm luôn mảnh đất gia đình ông để lại, khiến ông thân sơ thất sở, thành kẻ không nhà không cửa. Hai cha con đùm túm nhau phiêu bạt lên cái góc nhỏ quê mùa tỉnh lẻ, được người dân cho dựng tạm cái chòi lá vừa ở, vừa canh đất đai dùm họ. Mà vì đau đớn phận đời nên ông đâm ra làm bạn với rượu, lâu ngày thành kẻ nghiện rượu không bỏ được. Con Thia lớn lên không mẹ, nhờ chính quyền địa phương giới thiệu cho đi học lớp bổ túc, rồi nó phấn đấu thi đậu một trường trung cấp, cũng nhờ vào tiền của nhà hảo tâm và địa phương giúp đỡ. Giờ thì hai cha con có được cái nhà dựng tạm bằng tôn cũ trên mảnh đồng một người chủ đất.
Cái quán nhỏ của dì Xuân là nơi ông Bần hay ra đó giải sầu, nhiều người bảo ông nói xàm chẳng đâu ra đâu nhưng thực ra để ý nghe rõ thì mới thấy ẩn chứa trong đó nhiều u uất mà chỉ có người tinh ý, biết được ngọn nguồn câu chuyện của ông mới hiểu.
Quanh cái thôn Hạt này, lắm người có số phận ba chìm bảy nổi, ở đầu thôn thì có ông Bần, cách đó một cánh đồng thì có bà Lai cũng là người đàn bà có phận số long đong, hồi còn trẻ thì tha hương khắp nơi, từng làm những nghề gai góc như đòi nợ mướn, đánh ghen thuê cho thiên hạ, về già chút thì buôn gánh bán bưng. Người đàn bà trong giới giang hồ anh chị với nét mặt gân guốc, đen đúa hằn lên vẻ đanh đá dữ tợn với cặp chân mày xăm đen xếch ngược, giọng nói ồm ồm nghe như giọng một người đàn ông nghiện thuốc. Thỉnh thoảng, khi đi bán về, bà lại ra tay nghĩa hiệp đèo ông Bần lên xe khi thấy ông té nghiêng té ngã ngoài đường vì say xỉn.
Hôm nay cũng vậy, ông Bần lại được bà Lai hộ tống về trên chiếc xe đạp cà tàng cũ kỹ. Chiếc xe dừng trước căn nhà tôn xập xệ, bà Lai mạnh mẽ xốc nách ông Bần dẫn vào nhà, miệng gọi lớn:
- Thia ơi, ra dẫn thằng cha mày dô nhà nè! Nay chả xỉn té ngoài đường nữa nè!
Nghe tiếng gọi, con Thia từ trong nhà tức tốc chạy ra, nó phụ bà Lai đưa ông Bần vào nhà, gương mặt lo lắng:
- Trời, sao tía cứ say xỉn hoài.
Rồi nó quay sang cảm ơn bà Lai khi lần nào bà cũng phải hộ tống tía nó về như vậy
- Dạ con cám ơn dì Lai nghen! Tội nghiệp dì, đã chợ búa nặng nề còn đèo tía con dìa như vậy
- Không đèo ổng dìa, để lát xe nó ban ổng thì thấy mẹ. Thằng cha này, phải nhận đầu chả xuống sông một lần cho chả bỏ cái thói hũ chìm.
Bà Lai vốn ăn nói bổ bã lớn tiếng từ hồi còn trẻ, nhưng cái tâm bà thì tốt, dẫu đã hơn sáu mươi nhưng bà vẫn còn khỏe mạnh, bươn chải khắp nơi, một tiếng nói ra là kèm vài tiếng chửi thề nhưng người tiếp xúc nhiều, nghe riết thành quen.
- Thôi tao đi dìa, mày đưa ổng vô đi. Nấu cho ổng miếng cháo mà ăn
- Dạ dì!
Nói dứt lời, người đàn bà quay xe đi với mớ bao bị đồ đạc, cái nón lá cũ kỹ lụp xụp trong cánh gió ngược chiều, trên cái dáng thô kệch khắc khổ nhìn tồi tội.
Ông Bần nằm lăn lốc trên cái giường tre ọp ẹp, trong khi con Thia ra sau nấu cho ông chén cháo với hành lá, hình như hôm nay ông Bần bị cảm mạo vì thời tiết giao mùa, lúc nó dẫn ông vào nhà, nghe người ông nóng hầm hập. Bưng chén cháo hành để lên bàn, con nhỏ gọi ông trong khi ông vẫn còn mắt nhắm mắt mở, giọng lè nhè:
- Tía dậy ăn cháo đi tía!
- Sao nay cho tao ăn cháo?
- Tía bị cảm rồi. Người nóng như lửa, dì Lai kêu con nấu cháo
- Mẹ Lai biết gì. Tao có bệnh hoạn gì đâu
- Tía bị cảm sốt rồi
- Cháo đâu? Đưa đây
Mặc dù miệng thì lèm bèm nhưng ông Bần vẫn không qua được cơn đói bụng, con Thia đem chén cháo đưa ông mà mặt nó không được vui khi thấy ông cứ say xỉn cả ngày.
- Tía ăn cháo đi, mai mốt tía đừng có nhậu nữa, tía say xỉn hoài, đau bệnh khổ thân
- Mày làm mẹ tao hồi nào vậy?
- Con nói vậy không đúng sao?
- Tao thích uống rượu
- Tía uống hoài, té lên té xuống ngoài đường, lỡ bị xe đụng phải khổ không?
- Mày trù ẻo tao hay gì mà nói tao bị xe đụng?
- Con nói để cảnh báo tía chứ có trù ẻo tía đâu! Dì Lai đưa tía dìa hoài, rồi chú Bảy nữa, không có người ta đưa dìa, thì con phải dẫn tía dìa, mà không có con ở nhà thì làm sao?
- Hà..hà! Tao giả bộ thôi con! Chứ tao có bao giờ té ngoài đường, tao đâu có bao giờ say…
- Thôi đi tía! Tía đừng có lừa con
- Để tao ăn cháo! Mày nói nữa là tao hổng ăn à!
- Tía ăn đi, mà tía phải hứa với con, tía phải bỏ uống rượu, hông thôi con hổng đi học nữa! – Thia tỏ vẻ giận lẫy hăm dọa
- Mắc gì bỏ học?
- Thì con bỏ học ở nhà canh tía, chứ không có con, tía đi té ngoài đường ai dẫn tía dìa?
Nghe đến đây, ông Bần im lặng, ông húp miếng cháo nghe cái rột rồi đặt cái tô xuống bàn khi cháo trong tô đã cạn nhẵn.
- Mày đi học đi. Tía hứa sẽ bỏ rượu, mà phải từ từ, tao có uống thì tao mới hổng buồn
- Mà tía buồn cái gì?
- Buồn tùm lum, mày hỏi làm gì, con nít, lo mà học.
- Tía buồn, buồn rồi uống rượu, vậy tía có thương con không? Tía buồn chuyện đẩu chuyện đâu, còn con ở trước mặt tía, tía không sợ con buồn.
Ông Bần im lặng một hồi, ông lại cất giọng của người say, ông quơ cái tay cho qua chuyện
- Mày con nít, biết gì mà buồn
- Tía cứ nói con là con nít, con hai chục tuổi rồi, tía say xỉn hoài, tía không sợ người ta cười cha con mình hay sao? Rồi lỡ tía bị gì, ai ở với con? Con đã không có mẹ, lỡ tía có gì, con sống với ai? Con có khổ không tía?
Nói đến đó, con Thia bỗng cúi gằm mặt xuống, nước mắt nó chảy ra khi giọng nói cũng trở nên run run lẫn trong lời oán trách và bất lực. Ông Bần nhìn nó bằng cái nhìn có chút gì đó lạ hơn mọi ngày, ông nhìn xuống cái tô cháo đã cạn đáy, rồi bỗng ông đưa bàn tay nhăn nheo lên vai con Thia, vỗ vỗ vai nó
- Mày đi học đi, tía hứa sẽ bỏ uống rượu
- Tía hứa hoài, hứa hoài mà bao lâu rồi tía có bỏ được đâu?
- Tía hứa!
Cặp mắt ông Bần nheo lại nhìn con Thia, rồi ông cất một tiếng thở dài, chẳng biết vì thương con hay vì nghĩ đến việc phải từ bỏ thói nghiện rượu của mình.
Mấy ngày sau đó, người ta không thấy ông Bần xách chai rượu đi ngoài đường, vậy là xung quanh quán dì Xuân lại có nhiều câu hỏi “Ông Bần đâu sao mấy nay không thấy?” “Ủa, ông Bần có khỏe không? Bỏ rượu hay sao mà không thấy ra quán bà Xuân?”. Rồi có người kể lại “Hôm bữa thấy bà Lai chở ổng dìa, không biết có bị bả hăm he gì không mà tới nay không thấy xách chai say xỉn”
Người quen của quán với mấy người hàng xóm cũng lấy làm lạ, nhưng rồi sự ngạc nhiên của mọi người chưa được bao lâu đã thấy cái nhân dạng quen thuộc của ông Bần với chai rượu cặp nách bất diệt của ông.
Bước loạng choạng tới chỗ quán dì Xuân, cũng cái chỗ quen thuộc, chai rượu đã để sẵn trên bàn, rồi cái giọng lè nhè cất lên với câu vọng cổ “Ghe chiếu cà mau đã cắm sào trên bờ kinh ngã Bảy, sao cô gái năm xưa chẳng thấy ra….chào???”. Vừa hát tới đó, mọi người đã nghe tiếng uỵt, ông Bảy ngó ra ngoài sau rồi khẽ lắc đầu ngán ngẩm khi thấy ông Bần vừa té lọt thỏm xuống ghế. Cái ghế lật vù chổng chơ dưới đất. Dì Xuân cất giọng cằn nhằn:
- Mèn ơi, tui đã để cho cái ghế dựa rồi mà sao còn té nữa?
Ông Bần trong lúc lồm cồm ngồi dậy thì ông Bảy đã bước tới dựng cái ghế lên và kéo người đàn ông say xỉn qua bên cái góc sân nhà bên cạnh
- Ông ngồi đây. – Ông Bảy vừa nói, vừa ấn vai ông Bần ngồi xuống cái hàng hiên cạnh quán nước dì Xuân
- Mắc gì bắt tui ngồi đây?
- Ngồi đằng kia cho té nữa hả?
- Thây kệ tui! Bồ quan tâm làm gì?
- Nè, từng tuổi này mà té là dễ đi chầu ông bà lắm nghen!
- Làm gì mà chầu ông bà? Định rủa tui đi sớm để chiếm em Xuân của tui hay gì?
Vừa nói, ông Bần vừa lồm cồm ngồi dậy thì ông Bảy đã dùng cánh tay hộ pháp ấn vai ông Bần ngồi xuống hàng hiên
- Tui nói ngồi đây là ngồi đây
- Gì vậy…chời?? – Ông Bần trề môi kéo một hơi dài khi bị ông Bảy “trấn áp”. Ông cất giọng kêu cứu
- Xuân ơi, cứu Bần!
- Ông ngồi đây đi, ngồi đằng kia mà lộn cổ xuống đất thì ai mà cứu kịp
Dì Xuân lên tiếng chỉ định, ông Bần vẫn lải nhải kêu cứu
- Bần thích ngồi chỗ kia! Cái chỗ Xuân để cho Bần đó..đó!
- Thôi, ngồi đây đi. Ngồi chỗ kia mà té nữa thì mang họa. – Dì Xuân hăm dọa
- Hai người đồng lòng ức hiếp Bần phải hôn? Xuân với thằng cha kia.
- Ông đừng có lảm nhảm nữa nghen. Tui kêu bà Lai tới chở ông dìa à nghen!
Nghe ông Bảy nhắc tới bà Lai, tự nhiên ông Bần chực như tỉnh ra, ông vội lắc đầu nguầy nguậy
- Thôi đừng kêu mẹ Lai, mẻ chửi dữ lắm!
- Chửi vậy mới vừa với ông! – Dì Xuân đáp trả rồi đanh giọng
- Giờ dìa nghỉ không? Không dìa là tui kêu bà Lai.
- Thôi để Bần dìa.
- Anh Bảy dẫn ổng dìa đi, để đi một mình coi chừng ban xuống ruộng luôn à!
- Dữ hôn! Ngọt ngào dữ hôn! Sao Xuân hổng kêu anh Bần mà kêu anh Bảy?
- Tui kêu bà Lai à! – Dì Xuân dọa
- Thấy hôn! Xuân hổng có thương Bần, cứ đem mẹ Lai ra hù Bần hoài
- Giờ dìa chưa hay để bà Lai tới chở? – Ông Bảy chiêm thêm vài câu phụ họa
- Dìa thì dìa, đi với cha nội này dù sao cũng đỡ bị chửi hơn với con mẹ kia
- Vậy mà cũng biết sợ hen? – Dì Xuân vừa nói vừa cười tủm tỉm.
Vậy là sau mấy ngày không thấy bóng dáng ông Bần, hôm nay quán dì Xuân lại thấy cái bộ dạng bá xiên bá nai của ông thần nghiện rượu, thì ra mấy bữa ông bị cảm thời tiết nên nằm ở nhà. Con Thia không cho ra ngoài, nay vừa khỏi bệnh là ông trốn con nhỏ đi tìm thần rượu.
Cuối năm, nhỏ Thia được nhà trường cho nghỉ để sinh viên về quê ăn Tết, đang loay hoay dọn dẹp sau vườn, nó nghe tiếng hỏi sau lưng:
- Thia! Đang làm gì đó?
Nhỏ Thia quay lại thì thấy Minh, con trai của ông Bảy với gương mặt hớn hở
- Ủa? Anh Minh, anh mới dìa hả?
- Ừa, anh mới dìa. Thia làm gì vậy?
- Em đang gieo mớ hạt mướp, năm nay anh dìa sớm hen?
- Ừ, năm nay anh dìa sớm, mọi năm gần cuối tháng Chạp lận.
- Dạ, dìa sớm bác Bảy vui nè!
- Ừ, chú Bần có ở nhà không em?
- Tía em ở ngoài quán dì Xuân đó, ngày nào cũng vậy, tía say xỉn miết, em nản muốn chết.
- Cũng tội nghiệp chú. Nhưng phải coi có cách nào cho tía em bớt bớt uống rượu lại không? Chứ như vậy miết, ảnh hưởng sức khỏe lắm nghe!
- Em nói hoài, nhắc hoài, tía hứa tới hứa lui rồi cũng chứng nào tật nấy, đâu có chịu bỏ
- Ừ, nhưng cũng phải có cách em à, chứ như vậy hoài, không được.
Nói đến ông Bần thì ai cũng biết cái tính nghiện rượu của ông, từ đứa nhỏ chín mười tuổi đã gọi ông là “ông hũ chìm”, cho đến những người trạc tuổi hoặc mấy đứa con cháu, khi nói đến ông đều lắc đầu, nhưng vì ông say nhưng lành tính, lại là dân sống lâu năm ở vùng này nên nhắc đến tên ông Bần là người ta nghĩ ngay đến một con người cá biệt ở thôn. Gương mặt Thia dưới trời chuyển sang trưa đã lấm tấm mồ hôi, cô tưới nhanh đám hạt mới gieo rồi gọi Minh đi vào hiên nhà ngồi nghỉ.
- Anh Minh vô đây ngồi cho mát!
Minh chậm rãi đi theo Thia vào chỗ cái bàn đá ngồi nghỉ chân, trên bàn có một bình trà đựng trong cái vỏ dừa, hình ảnh quen thuộc thường thấy của người nhà quê. Thia rửa tay xong thì bước lại phía cái bàn ngồi đối diện Minh, cô rót một ly trà còn nóng đưa cho Minh
- Anh Minh uống trà đi!
- Cảm ơn Thia!
- Công việc trên Sài Gòn của anh Minh cũng ổn hen?
- Ừ! ổn em! Còn em?
- Em cũng bình thường, chỉ lo mỗi tía, ngày nào cũng say xỉn, hổng biết làm sao cho tía bỏ rượu
- Ừ! Phải nghĩ coi có cách nào cho chú Bần bớt uống rượu, mai mốt em đi làm, ở nhà ai canh chừng chú
- Thì đó, bởi vậy em mới rầu.
- Ở đây có ai mà làm tía em sợ hay nghe lời để bớt uống rượu không?
Thia im lặng một lúc rồi như chợt nhớ ra điều gì, giọng cô phấn khởi hơn
- Có, tía em sợ dì Lai.
- Dì Lai?
- Dạ, dì Lai bán cá, dì Lai dữ dằn lắm. Mấy lần tía xỉn, dì Lai chở dìa, dì vừa đi vừa chửi, mỗi lần nhắc tới dì Lai là tía sợ à!
- Vậy mai mốt tía nhậu, em phải đem dì Lai ra hù, họa may tía em mới bỏ được rượu
- Em chỉ sợ phiền dì Lai thôi à!
Hai đứa nhỏ mới nói được vài câu thì nghe ngoài sân nhốn nháo, nhìn ra thì thấy dì Lai đang đẩy chiếc xe vô hiên nhà, ngoài sau là người đàn ông say rượu đang ngã nghiêng xiêu vẹo, tiếng dì Lai nói lớn:
- Nè nè con Thia ra dẫn cái của nợ này vô, hôm nay thằng chả báo quá báo!
Nhỏ Thia với thằng Minh vội chạy ra đỡ lấy chiếc xe cho dì Lai, lúc này nhỏ Thia mới hoảng hồn khi nhìn thấy ông Bần đầu cổ quấn băng trắng toát, cái tay thì cũng bị băng bó với những vết thương còn đang tứa máu
- Trời đất ơi! Tía bị sao vậy tía?
- Thằng chả bị xe nó ban đó, đi bá xiên bá nai, chưa chết là may rồi
Trong khi ông Bần vẫn còn gục gặt không nói được câu nào thì dì Lai đã lên tiếng trách mắng, nhỏ Thia nước mắt ngắn dài giận lẫy:
- Tía thấy chưa? Thấy khổ chưa?
- Thằng chả mà biết khổ gì? Ham ăn ham nhậu thì biết mẹ gì, có tụi bây với mấy con mẹ già như tao chở thằng chả dìa hoài mới khổ nè
- Thôi, để anh dẫn chú vô nhà nằm nghỉ.
Minh vội bước lại đỡ lấy ông Bần rồi dẫn ông vô nhà, cái chân ông chắc bị đau nên đi cà nhắc, nhìn bộ dạng của ông, bà Lai chỉ biết lắc đầu.
Mấy ngày sau, bà Lai thường ghé nhà ông Bần để phụ lo thuốc men, vệ sinh cá nhân cho ông. Là một người đàn bà tứ cố vô thân, không chồng con, thấy hai cha con ông Bần cũng đơn chiếc, trăm ngàn cảnh khổ nên bà cũng lấy làm cảm thương. Dù bà ăn to nói lớn, mở miệng ra là chửi nhưng ai có gặp chuyện gì, bà cũng phụ giúp một tay. Vốn là người sống tha hương nên bà quen chịu cực chịu khổ. Nay ông Bần bị tai nạn, bà đi bán về thì ghé qua để phụ chăm ông khi con Thia không có ở nhà. Đưa chén cháo cho ông Bần, bà Lai gằn giọng:
- Ăn đi rồi thuốc uống, bỏ cái tật nhậu nha cha! Hên còn cái mạng chứ không thôi là năm nay khỏi ăn tết à
- Sao bà cứ chửi hoài
- Mẹ, tui chửi hoài mà ông có nghe đâu, thứ lì như trâu
- Thôi bà già, ăn cháo mà muốn mắc nghẹn à!
- Mắc nghẹn cho bỏ con sâu rượu, già rồi còn làm khổ con khổ cái, hổng biết xấu hổ hay gì?
- Uống rượu cho quên đời, có gì mà xấu hổ?
- Đồ thứ thằng cha vô trách nhiệm, con cái nó lớn rồi, lo cho nó không lo, tối ngày cứ nhớ con mụ vợ lăng loàn. Nó bỏ đi tám quánh rồi, ông cứ ở đó mà hành xác năm này qua tháng nọ. Nè, hôm nay thành thằng già què, có con mụ vợ nào lo cho ông không hay con ông nó khổ hả?
- Thây kệ tui đi, bà cứ chửi tui hoài
- Chửi hoài mà còn chưa sợ, chưa khôn ra. Thứ già đổ đốn
Bà Lai miệng chửi sa sả nhưng tay thì vội đỡ ông bước xuống cái giường ọp ẹp, bà dẫn ông đi vệ sinh rồi soạn sẵn bịch thuốc mà con Thia nhờ bà cho ông Bần uống giúp. Dù cái bản tính và dáng vẻ như một kẻ bất cần quái dị nhưng ông Bần cũng biết sợ những trận chửi của bà Lai bởi bà chửi bất chấp, chẳng cần kiêng nể, dè dặt ai, bởi vậy mà mỗi lần nhắc tới bà Lai là mặt ông xanh như tàu lá chuối.
Chòm xóm tối lửa tắt đèn có nhau, cái tình người nhà quê vốn xưa nay vẫn chân thành đậm nghĩa, dẫu có lúc nói vài ba câu trách hờn hay giận lẫy nhưng khi nhà ai có chuyện thì người này chạy qua, người kia chạy lại, góp chút gạo, chút muối, chút thuốc men làm cho cái tình làng xóm trở nên ngọt ngào, ấm áp.
Biết tin ông Bần bị tai nạn, dì Xuân tranh thủ dọn quán sớm rồi cùng ông Bảy sang thăm. Thế nhưng mới bước vô tới cửa, chưa kịp hỏi câu nào thì ông Bần đã buông câu giận lẫy khi thấy ông Bảy chở dì Xuân
- Tình tứ dữ hen!
- Tình tứ gì? Sẵn anh Bảy ở quán, tui nhờ chở qua thăm ông chứ tình tứ gì?
- Thì hai người đi chung, coi bộ đẹp đôi quá xá!
- Nè, ai cũng già nhăn răng, sắp làm ông nội ông ngoại hết rồi, đừng có mà nói nhảm, con nít nó cười cho. – Dì Xuân cất lời phản pháo
- Nội ngoại gì, tuổi già cũng cần có tình yêu!
- Mới bị té có một cái mà sao nói năng khác vậy? – Ông Bảy hỏi đánh đố
- Tui thấy hai người đẹp đôi quá thì tui nói, hổng được hả?
- Thôi thôi, ông lo cái thân ông đi. – Dì Xuân khoác tay không hưởng ứng với lời lẽ nói có phần móc câu của ông Bần
- Bần bị xe nó đụng, Xuân có thương Bần hông?
- Tui thương con Thia, nó vừa phải đi học, vừa phải lo cho ông, chứ cái thân ông, ông tự làm tự chịu. – Dì Xuân trả lời thẳng tơn
Bà Lai ngồi trên ghế, chêm vô một câu:
- Cái thân của cha, cha còn không biết thương, thì ai thèm thương cha? Thứ ham nhậu, say xỉn như cái hũ chìm, khổ con khổ cái, già rồi còn không nên nết
- Chửi nữa! Hôm nay có em Xuân, bà đừng chửi tui mất mặt nghen!
- Xuân, Hạ gì tui cũng chửi, thứ lì như trâu mà cũng biết mắc cỡ hen? Biết mắc cỡ sao không bỏ nhậu? Để hôm nay bị xe nó ban cho thân tàn ma dại vậy hả cha già?
Miệng bà Lai vẫn chửi không từ mặt khách, ông Bần mặt tiu nghỉu như mèo cụt tai, ông Bảy chỉ im lặng lắc đầu rồi bắt cái điếu tẩu phì phà, giọng chậm rãi:
- Đợt này lành lặn, bỏ nhậu theo tui uống trà, đàm đạo đi ông
- Làm bạn với rượu mới quên sầu, uống trà càng tỉnh, lại càng sầu thêm…
- Sầu gì mà sầu? Từng tuổi này rồi, sống cho thanh thản đầu óc, lo cho con cháu, gần đất xa trời rồi, còn ôm cái sầu cho tới khi nào mới hết?
Ông Bảy nhả từng dòng khói đặc quánh rồi buông vài câu khuyên nhủ, bà Lai cũng tiếp lời:
- Nghe lời ông Bảy đi, bỏ cái hũ chìm cho con cái nó bớt khổ, làm cha không lo được cho con thì thôi, còn nhậu nhẹt, giờ ngồi một chỗ coi phải báo con báo cái không?
- Nay mấy người kéo qua đây để làm áp lực với tui hay gì mà đông keng dữ vậy?
- Qua coi cha chết chưa, mà cái số coi bộ còn sống dai dữ. – Bà Lai buông lời móc mỉa kèm cái lườm mắt đanh đá.
Từ trước đến giờ, dường như bà chưa nói câu nào với ông Bần mà nghe êm tai, nhưng riết cũng thành quen. Người quanh thôn nhiều lúc còn ủng hộ bà Lai với một câu chửi, hai câu chửi thì ông Bần mới sợ mà bỏ cái thói nghiện rượu cố hữu của mình.
Ông Bần mấy ngày bị tai nạn nằm nhà, bà Lai là người thường xuyên lui tới thăm nom, vài hôm thì dì Xuân với ông Bảy cũng ghé qua để coi tình hình sức khỏe thế nào. Người thì gửi cho ông Bần vài hộp sữa, ký gạo, vài lạng thịt để ông bồi bổ sức khỏe. Nằm ở nhà, không đi lang thang ra ngoài đường, ông Bần thỉnh thoảng lại hát nghêu ngao vài câu vọng cổ chắp vá đoạn này qua đoạn nọ. Cái nhà đã ọp ẹp vắng tanh, thêm cái giọng hát đặc mùi rượu gạo của ông Bần càng làm không gian trở nên u uẩn.
Hôm nay bà Lai ghé nhà ông sớm hơn mọi lần, con Thia thì lên thị xã đi coi chợ Tết với thằng Minh, nhà có mỗi mình ông Bần đang ngồi ngoài hiên. Thấy bóng dáng bà Lai dựng chiếc xe bên hàng rào, ông Bần có phần ngạc nhiên, giọng vẫn còn lè nhè của người lâu năm nghiện rượu
- Nay hổng đi bán sao mà qua sớm dữ?
- Nay Rằm cha nội, thiên hạ ăn chay hết rồi
- Vậy mấy con cá bà để ở đâu?
- Nay tui có đi bắt đâu mà có
- Tưởng có, nấu dùm tui nồi cháo cá
- Sao tự nhiên nay đòi ăn cháo cá vậy cha nội?
- Ừa, tự nhiên thèm!
- Tưởng ông chỉ thèm rượu thôi chứ!
- Bà kêu tui bỏ rượu, giờ không có rượu thì thèm cháo
- Rồi ông bỏ được chưa?
- Từ từ bà già ơi, cái gì cũng phải từ từ.
- Từ từ gì? Tui thấy ông hứa mấy chục năm rồi chứ có phải mới đây đâu mà từ từ
Nói dứt câu, dì Lai bước lại phía cái hàng rào, ông Bần ngạc nhiên hỏi với theo:
- Ủa bà đi đâu vậy?
- Đi đâu kệ mẹ tui!
- Gì vậy bà nội? Sao nay mới qua cái dìa ngang xương vậy? Giận tui hay gì?
- Giận ông làm con mẹ gì? Ở đó đi, tui đi có công chuyện
Chiếc xe bà Lai dẫn ra khỏi cánh cổng tre xiêu vẹo, ông Bần ngó theo với thái độ thắc mắc, miệng ông lẩm bẩm:
- Con mẹ này! Nay mắc gì dìa sớm vậy? Hổng lẽ con mẻ giận mình?
Ông Bần tự nhiên thắc thỏm, hôm nay ông bỗng nhiên có suy nghĩ tỉnh táo hơn mọi ngày khi tự vấn lại câu nói của ông lúc nãy, không biết ông có nói gì làm bà Lai giận mà tự nhiên mới nói mấy câu, bà đã quay xe ra về, chưa kịp lấy dùm ông bịch thuốc, cái chân ông cà nhắc phải chống nạng, dù không bị gì nặng nhưng xây xát bên ngoài với bị trặc gân chân nên ông không đi lại bình thường được. Gần mười ngày nay, ông đều nhờ con Thia với bà Lai chăm nom, dìu dẫn đi tới đi lui. Nay thấy thái độ bà Lai khác lạ, ông cũng đâm lo.
Trong lúc đang loay hoay tìm cái ly uống nước, gương mặt ông Bần bỗng thay đổi khi thấy bóng bà Lai dựng chiếc xe ở góc hàng rào, bà đi nhanh vô căn nhà lụp xụp, tay cầm một bọc gì đó đi ra ngoài sau bếp.
- Ủa bà đi đâu vậy?
- Thì đi mua cá dìa nấu cho ông
- Trời, làm tui tưởng…
- Tưởng gì? Ra kia ngồi đi, đi lát té cái rầm mắc công tui nữa
Bà Lai miệng vẫn lầu bầu, lát sau, bà cầm cái rổ và cây kéo ra phía vại nước trước nhà rồi nhanh tay làm con cá lóc, cái nghề buôn bán cá của bà mấy chục năm nên chỉ trong vài phút là bà đã làm xong con cá gọn gàng, rồi bà nhanh nhẹn bắt cái nồi đen cũ kỹ, vo chút gạo để nấu nồi cháo cá cho ông già nghiện rượu.
Sau khi nồi cháo đã được bắt lên yên vị trên bếp, bà Lai quay lên trên nhà, lúc này thấy ông Bần đang ngồi im lặng, bà cất giọng khàn khàn:
- Lát thằng Bảnh nó qua cắt tóc cho ông, năm hết tết tới, cắt lại cái tóc coi cho được, nhìn tóc tai mặt mũi ông, người ta tưởng người bị tâm thần
- Ôi, bà lo cho bà đi!
- Tui thì có gì phải lo
- Già rồi, bà cũng phải lo cho sức khỏe bà đó
- Tui khỏe gấp mấy lần ông, khỏi lo
- Bà già rồi, đừng có đi vớt cá vớt mắm nữa, sông suối nguy hiểm à nghen. Mai mốt lựa cái khác mà bán
- Bán cái gì kiếm tiền được thì bán, cá mắm có sẵn dưới sông suối, tui lội xuống một cái là bắt được một mớ, giờ bán cái khác, tiền đâu mà bán
Ông Bần im lặng chẳng trả lời, hôm nay, tự dưng ông lại nói ra những lời có phần tình cảm của người lý trí, khác với cái giọng điệu lè nhè, không đầu không đuôi, đôi khi lảm nhảm như người vô thức. Bình thường, bà Lai trả lời ông nghe gai góc, móc mỉa nhưng hôm nay bà cũng xuống giọng ôn tồn. Căn chòi cũ kỹ với mái lá rũ rượi, những mảnh tôn rỉ sét trơ trọi giữa ngày nhạt nắng. Mùi thơm từ nồi cháo cá phả ra từ cái bếp củi sau nhà, tỏa lan nơi đồng lạnh. Nhập nhoạng trong buổi trưa tháng chạp, hai bóng người gầy gò nhỏ thó ngồi trên cái ván tre, trông buồn và u ảm như mảnh khói cuối mùa.
***
Những ngày gần cuối tháng Chạp, vườn bông nhà ông Bảy bắt đầu lúng phúng nụ, nào là cúc, vạn thọ, hướng dương, sống đời, mào gà…để chờ đón Tết. Sáng nay, ông chở mấy chậu bông tươi rói ra quán dì Xuân, ông tìm đặt mỗi góc vài chậu rồi đứng nhìn ngắm ra vẻ hài lòng. Nhìn thấy mấy chậu bông rực rỡ, dì Xuân không khỏi ngạc nhiên, giọng nói có phần phấn khởi:
- Năm nay bông trổ dữ hen anh Bảy?
- Ừ, mấy chậu này tui trồng mẫu, để dành chưng
- Vậy hả anh Bảy? Bông năm nay đẹp dữ thần!
- Ừa, đem mấy chậu ra để quán xá có không khí Tết
- Cám ơn anh Bảy nghen!
- Ơn nghĩa gì! Hàng xóm láng giềng, có cái gì thì cho cái nấy.
- Công nhận, có mấy chậu bông là nhìn thấy Tết liền anh Bảy!
- Ừ! Thêm vài bản nhạc Tết nữa là ngon!
Những ngày cuối năm, quán dì Xuân đông khách hơn vì nhiều người ghé quán bàn chuyện nhà nông, một số nhà vườn chở cây lên thị xã, lên Sài Gòn nên sẵn tiện ghé quán dì nghỉ mệt rồi uống nước. Quán dì Xuân ngày giáp Tết trở nên rôm rả chuyện ruộng vườn, tình hình bán buôn, đồng án với những câu chuyện thấm đẫm nỗi lo lẫn sự háo hức của người canh tác, sau một năm đến ngày thu hoạch. Năm nay thời tiết thuận mùa nên người làm nông không ngổn ngang thấp thỏm.
Uống xong ly café đen không đường, ông Bảy xếp tờ báo giấy chuẩn bị đi về, ông hỏi dì Xuân:
- Mấy nay chị có ghé nhà ông Bần không?
- Hôm qua tui mới ghé!
- Dạo này thấy ổng cũng đỡ đỡ, không biết tại bị tai nạn hay bị bà Lai chửi nên sợ
- Chắc cả hai. Tui qua thấy ổng cũng bớt lè nhè nói nhảm hơn xưa. Hơn chục ngày nay không thấy uống rượu nên coi cũng tỉnh táo
- Hôm bữa tui ghé, rủ ổng bỏ rượu uống trà, vài bữa tui đem qua cho ổng bịch trà, tập cho bỏ rượu từ từ
- Ừ, ổng mà bỏ được cũng mừng. Mấy chục năm cứ say xỉn từ sáng đến tối, bụng dạ nào chịu nổi
- Không bỏ sớm là đi luôn cả bộ đồ lòng.
Ông Bảy im lặng vài giây rồi đứng dậy, giọng nói có phần thương cảm khi nhắc đến cha con ông Bần
- Tội nghiệp con Thia, nó con gái, lớn rồi mà gặp thằng cha không biết thương con, mai mốt nó thương ai thì cũng khó cho nó!
- Bởi vậy!
Nói đến đó thì dì Xuân khẽ lắc đầu rồi dì vội vã đi pha nước cho khách. Ông Bảy chậm rãi ra về khi trời vừa ửng nắng, tiếng khách rôm rả bàn chuyện bán buôn, náo nhiệt một góc miền quê yên ắng!
Xung quanh quán nước dì Xuân cũng là mỗi câu chuyện về một phận người, đó là phận đời đơn chiếc của người đàn bà chồng mất sớm, một nách hai đứa con nhỏ, dì Xuân cũng từng trải qua những ngày gian truân vất vả từ khi còn son rỗi với đủ thứ nghề, từ làm thuê làm mướn, buôn gánh bán bưng ngoài chợ. Một thời gian tích cóp được chút ít tiền và vay được ít vốn, dì mở cái quán nước cuối thôn. Cuộc đời dì trôi qua lặng lẽ bên hai đứa con nhỏ dẫu khi còn trẻ, cũng có nhiều người đàn ông dòm ngó, muốn đến với dì nhưng dì đều từ chối.
Cảm kích tấm lòng son sắt của dì Xuân, mà cũng thương cho người đàn bà yếu đuối phải gánh gồng tất tả bao năm để lo cho con nhỏ nên ông Bảy thường qua giúp đỡ dì mấy công việc nặng nhọc, cần sức đàn ông, mà thật ra ngày xưa ông Bảy cũng là một trong số những người thanh niên trong làng để ý tới dì Xuân vì thuở thiếu thời, dì Xuân nổi tiếng xinh đẹp không ai bì kịp, thế nhưng gia đình ông Bảy thuộc hàng giàu có, thời xưa có người làm tri huyện, quyền thế một vùng nên cha mẹ ông bảy đã dạm hỏi cho ông một người vợ cũng thuộc hàng gia thế.
Mấy chục năm trôi qua, con cái của ai cũng lớn, người cũ thì đã già. Khi vợ ông Bảy mất vị bạo bệnh, ông cũng sống một mình nuôi dạy ba đứa con ăn học thành tài, thằng Minh là đứa nhỏ nhất đang làm trên thành phố, nghe đâu cũng làm chức vụ lớn ở một công ty. Mỗi năm nó lại về quê vài lần.
Vườn tược những ngày cuối năm thơm nồng mùi hoa, mùi hương lúa mới. Không gian lành lạnh thấm đẫm trên từng nhành cây, lá cỏ, quyện trong từng thớ đất khiến cho người tha hương luôn đau đáu nhớ về.
Sáng nay, ông Bảy ghé nhà ông Bần, mang cho ông một bịch trái cây trồng ở vườn nhà. Ông Bần từ hôm bị tai nạn, sớm chiều chỉ ngồi trên cái chõng tre trước hàng hiên hoặc nằm trong nhà chứ chẳng đi được nơi đâu. Mái tóc bù xù dài ngoằn, che cả mắt đã được bà Lai kêu thợ tới cắt nên hôm nay nhìn ông tinh tươm gọn ghẽ.
- Ăn uống gì chưa mà ra đây ngồi sớm vậy? – Ông Bảy cất tiếng hỏi khi thấy ông Bần ngồi trên cái chõng tre, mắt nhìn ra ngoài đường.
Hôm nay trên người ông đã tháo bớt mớ bông băng, những vết thương trên mặt, trên đầu đang lành trở lại.
- Mới ăn miếng cháo
- Nè, gởi ông mớ trái cây, với mấy hộp sữa, ăn uống tẩm bổ để lành lặn mà ăn tết
- Trái cây nhà ông hả?
- Chứ ở đâu?
- Ngon à nghen. Ở ngoài chợ mua chua lè chua lét
- Ngoài chợ thì cũng hái trong vườn ra chứ ở đâu cha?
- Hông, nhưng có chỗ nó dú ép, xịt thuốc bơm thuốc tùm lum, mấy lần con Thia nó mua dìa mà ăn hổng ra cái gì. Của ông ăn mới ngon!
- Trái cây nhà tui xuất khẩu mà ông. Làm gì có ba cái vụ tào lao đó!
- Thì bởi vậy!
Bàn luận, nhận xét xong vụ trái cây, ông Bảy dòm mấy vết thương trên tay ông Bần rồi hỏi:
- Nay đỡ chưa ông?
- Cũng đỡ!
- Mấy vết thương tui thấy cũng bớt rồi đó!
- Ừa!
- Lần này là bỏ nha cha! Còn cái mạng ngồi đây là mừng rồi đó
- Mấy nay có uống giọt nào đâu
- Bỏ luôn chứ giọt nào nữa cha!
Ông Bảy gằn giọng, rồi tiếp lời:
- Con Thia nó lớn rồi, ông không thương ông cũng phải thương nó, say xỉn hoài mai mốt nó quen ai, người ta thấy ông như vậy, người ta chê nó có phải tội nó không?
- Ôi, nghèo mạt rệp, biết có ai thèm quen nó không!
- Thôi đi cha! Biết bao nhiêu người còn nghèo hơn, mà người ta ráng làm ăn lo cho con người ta, mình nghèo rồi muốn con mình nghèo luôn, nghèo từ đời cha tới đời con, không ngóc đầu lên nổi hay gì?
- Haizzz! Thì số tui nó vậy, coi như bỏ, chứ giờ làm gì nữa giờ?
- Bỏ gì mà bỏ! Còn sống thì còn làm. Ông nhậu hoài nên đời ông mới vậy, phải chi hồi đó biết suy nghĩ thì giờ đâu có tệ vậy
- Mỗi người có cái số ông ơi!
- Số gì cũng do mình, ông uống rượu quanh năm là do ông chứ ai bắt ông mà số với má. Giờ không làm gì cũng được, chỉ cần ông ngồi ở nhà đừng đi nhậu té bờ té bụi nữa là mừng
- Chục ngày nay tui có nhậu nữa đâu
- Thì tui nói vậy, không nhậu nữa là tốt. Rồi con Thia nay nó đi đâu rồi?
- Nó đi chợ
Vừa dứt câu, ông Bần đã thấy nhỏ Thia dựng chiếc xe cạnh hàng hiên
- Kìa, mới hỏi cái nó dìa rồi kìa! – Ông Bần đánh tiếng
Thia nhanh nhẹn bước vào trong nhà, miệng nở nụ cười tươi tắn
- Dạ, bác Bảy mới tới hả bác Bảy?
- Bác tới nãy giờ rồi con!
- Dạ, bác ngồi chơi nghen, con vô nấu cơm
- Nè, nè, bác biểu chút
Vừa nói, ông Bảy vừa đứng lên đi lại phía Thia, ông lấy trong túi áo một ít tiền đưa cho nó, rồi nói nhỏ:
- Bác gởi cho hai cha con một ít tiền lo thuốc thang cho ổng, với coi mua sắm đồ tết trong nhà. Tết tới nơi rồi, trong nhà không có gì, coi sao được
- Dạ, con cám ơn bác Bảy. Dạ nhờ có bác Bảy với mấy cô bác giúp tía con của con mấy nay, chứ không con cũng không biết làm sao!
- Thôi, ơn nghĩa gì. Mà con giữ tiền, không có đưa cho tía mày nghen! ổng có kêu mua rượu cũng không mua
- Dạ, con nhớ rồi bác Bảy!
- Ổng mà bắt con mua, con kêu bà Lai tới cho bác! Tía mày phải có biện pháp mạnh, chứ không có lềnh lềnh với ổng được đâu
- Dạ, bác Bảy! con xin nghe lệnh bác Bảy!
- Ờ!
Ông Bảy lấy tay vỗ vỗ đầu nhỏ Thia rồi quay ra ngoài chỗ ông Bần
- Thôi tui dìa, ráng ăn uống, bỏ nhậu để còn bình phục mà ăn Tết
- Ừa, cám ơn ông. Vài bữa rảnh ghé tui uống trà, bịch trà bữa ông cho tui, uống ngon ghê nơi!
- Ừa, bỏ rượu đi, uống trà với tui, vài bữa tui mang qua cho bịch trà uống tết
Nói dứt lời thì ông Bảy ra về, ông Bần nhìn theo lẩm bẩm “Có gì mà hai người bày đặt nói to nói nhỏ”
***
Vậy là gần một năm sau ngày ông Bần bị tai nạn, ông cũng không còn uống rượu, thỉnh thoảng ông vác chai rượu đi ra ngoài thì con Thia hoặc người trong thôn lại gọi cho bà Lai, vậy là ông sợ, ông sợ cái miệng chửi ra rả, bất chấp của bà, một phần sợ bà không qua nhà chăm sóc, mấy lần ông cũng thấy buồn buồn khi bà Lai không ghé sang thăm. Vậy là ông bắt đầu bỏ thói say sưa từ đó.
Buổi trưa tháng Chạp, ông Bảy qua gặp ông Bần, lúc ngồi uống trà, ông Bảy mở lời:
- Dạo này bỏ rượu, coi bộ sức khỏe anh cũng khá, có quởn thì qua phụ canh vườn trái cây dùm tui. Kiếm tiền phụ lo nhà cửa
- Ông cần người phụ hả? – Ông Bần hỏi mà giọng ra vẻ hồ hởi
- Ừa! Ông ở nhà hoài làm gì? Rảnh rỗi lại sinh tật nữa à. Qua tui phụ trông chừng vườn trái cây, vừa có việc để làm, vừa có sức khỏe, lại có đồng ra đồng vào, lo cho con nhỏ
- Trời, tưởng đời thằng Sáu Bần này bỏ đi rồi, giờ có việc làm, tui mừng nghen!
- Ừ, vậy ngày mai ông sắp xếp qua tui, rồi tui chỉ cho công chuyện mà mần. Sắp Tết rồi, cũng nhiều việc lắm
- Ừa, mai tui qua!
Sau lần mở lời giúp đỡ, từ hôm đó, ông Bần bắt đầu qua chăm sóc vườn trái cây cho nhà ông Bảy, mỗi tháng ông Bảy trả cho ông tiền công, ông Bần bắt đầu biết để dành. Hôm lãnh tháng lương đầu tiên sau mấy chục năm làm một kẻ vô công rỗi nghề, người không ra người, ngợm không ra ngợm, lần đầu cầm được đồng tiền từ mồ hôi, công sức trên tay, ông Bần ngồi im lặng một góc, thỉnh thoảng đưa tay quẹt lên mắt, cặp mắt hằn những vết chân chim sâu hoắm bỗng hóa đỏ ngầu vì xúc động.
Một buổi sáng như mọi ngày, bà Lai đang ngồi cạnh mép ao, rửa mớ cá mới bắt được từ ngoài ruộng lúa, bà rọng nước rồi cho vô cái thau, chuẩn bị mang ra chợ bán thì nghe tiếng nói khàn khàn ngoài phía sau lưng:
- Nay làm gì đi bán trễ vậy?
Bà Lai quay lại thì thấy ông Bần đang đứng, nay ông mặc đồ coi bộ đàng hoàng, không luộm thuộm như mọi khi, bà nhìn ông bằng cặp mắt ngạc nhiên:
- Làm gì ngó tui dữ vậy? – Ông Bần thắc mắc
- Nay làm gì ăn mặc chỉnh tề vậy cha nội?
- Dạo này tui đi mần rồi, ra đường cũng phải coi cho được, chứ hổng lẽ nhếch nhác hoài?
- Ừa, rồi qua đây có gì hôn?
- Lâu lâu qua thăm bà hổng được hả?
- Lạ nghen! Đó giờ có khi nào ông qua thăm tui
- Thì giờ tui qua được hôn? Sao bà hay bắt bẻ quá!
- Mà qua tui có chuyện gì?
- Chuyện gì thì từ từ biết, bà bỏ đó đi, đi vô đây tui có chuyện này
Bà Lai thoáng vẻ ngạc nhiên nhưng cũng lẽo đẽo đi theo ông Bần, lần đầu tiên bà thấy ông có hành động lạ nên cũng tò mò đi theo mà chưa hiểu chuyện gì. Ông Bần đi vô tới hàng hiên căn nhà lụp xụp của người đàn bà nghèo rồi ngồi xuống cái ghế ọp ẹp, ông chỉ tay cái ghế kế bên:
- Bà ngồi xuống đi
Bà Lai cũng ngồi theo cái chỉ tay của ông, mắt bà vẫn nhìn ông theo dõi, gương mặt chưa hết ngạc nhiên
- Tui cho bà nè!
Lúc này, ông Bần giúi vào bàn tay còn đang ướt của bà Lai một xấp tiền nhăn nhúm đủ loại, bà Lai rút tay lại, ánh mắt nhíu lại vì bất ngờ
- Gì vậy?
- Tiền chứ gì bà nội!
Bà Lai vội hỏi:
- Rồi mắc gì đưa tui?
- Tui cho bà
- Sao hổng để xài mà cho tui? Sao nay tử tế vậy?
Trong lúc bà Lai thắc mắc thì ông Bần chậm rãi giải thích
- Mấy lần tui đau bịnh, bị tai nạn, bà bỏ buôn bán qua chăm tui. Còn lấy tiền bán cá mua thuốc men cho tui. Nay tui làm có tiền, tui cho lại bà. Có gì mà bà ngạc nhiên
- Ui trời đất ơi, thôi cha nội ơi! Hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau. Có gì mà kể công kể cán
- Tui không có kể à nghen! Này là tui cho bà, phụ cho bà lo tết nhất. Bà mà hổng nhận là mai mốt bà đừng qua bên tui. Tui đuổi bà dìa à
- Ông đuổi thì tui khỏi qua
Bà Lai cũng lên giọng giận lẫy, thách thức, ông Bần thấy vậy vội xuống giọng:
- Thôi, bà nhận đi. Bà một thân một mình, lặn lội cực khổ quá, coi như tui phụ bà. Nhận nghen! Tiền lương của tui, tui bỏ nhậu là nhờ bà. Bà không nhận, tui đi nhậu lại à!
Nói xong, ông Bần kéo bàn tay đen đúa, gầy gò của bà Lai rồi nhét mớ tiền vào tay bà. Lần này, bà im lặng không phản ứng vì những lời ông Bần nói, cũng làm bà xúc động, bà cũng không muốn phụ tấm lòng ông mà nhất là nghe tới từ “nhậu” của ông là bà dị ứng và phát sợ.
Vậy là từ hôm đó, mỗi tháng lãnh lương là ông Bần lại qua gửi cho bà Lai ít tiền, ông kêu bà bỏ nghề lội bắt cá ngoài đồng, chuyển qua bán rau bán cải tự trồng để tránh sát sanh mà cũng đỡ cực khổ. Vậy là bà cũng nghe theo. Miếng đất người ta cho bà ở tạm, bà xin cho trồng luống rau bụi cải để kiếm miếng cơm qua ngày và người chủ đất thương bà nên cũng cho bà canh tác.
Năm nay con Thia đã đi làm ở một công ty trên thị xã, có thêm chút đỉnh tiền ra vào để phụ lo nhà cửa với ông Bần. Chiều xế bóng, nó xách mớ nhu yếu phẩm mua được ở tiệm tạp hóa mang qua nhà bà Lai. Lúc này, bà đang ngồi lựa rau để xấp thành từng bó. Nhỏ Thia bước vào căn chòi lá, giọng hớn hở:
- Dì Lai, dì đang bó rau hả?
- Ờ, mày mới qua hả nhỏ?
- Dạ!
Nhỏ Thia đặt bịch nhu yếu phẩm xuống cái ghế trước nhà rồi ngồi xuống cạnh bà Lai, tay nó phụ bà bó rau, miệng thì rôm rả:
- Nay con nghỉ, con đem qua cho dì Lai mớ mắm muối gia vị để dì xài
- Trời, nhà tao còn, mày mua chi tốn tiền vậy?
- Dạ đâu có tốn nhiêu đâu dì, gần tết rồi, phải chuẩn bị trước, để tết còn có mà nấu nướng
Bà Lai lúc này vui vẻ hẳn ra, bớt đi cái tính thô kệch, ăn nói xấm xẳng của dân tứ chiến, hai người nói chuyện được một lúc, nhỏ Thia nhẹ giọng, ngồi sát lại phía bà Lai, nó nắm tay bà, thủ thỉ:
- Dì Lai, dì làm má hai của con nghen!
Bà Lai im lặng, không trả lời, bà nhìn nó rồi cúi mặt, ánh mắt cứ nhìn vào mớ rau dưới đất
- Dì Lai! Dì nhận lời nghen! – Nhỏ Thia nhắc khẽ
Lúc này, bà Lai mới cất giọng khàn khàn, nghe có phần buồn tủi
- Tao thô thiển nghèo nàn, không nhà không cửa, cha mày làm gì thèm ngó tới tao mà má hai má ba hả con!
- Trời! Mấy chục năm, tía con say xỉn lôi thôi lếch thếch, người không ra người, ma không ra ma, nhờ có dì mà tía con mới được như ngày nay. Dì hổng chê tía con thì thôi chứ tía con làm gì mà chê dì
Nhỏ Thia nắm chặt bàn tay bà Lai, rồi nó nhẹ nhàng tựa đầu vào vai bà như một đứa con gái tựa vào lòng mẹ. Bà Lai im lặng rồi khẽ đưa bàn tay nhăn nheo, gầy gò với những lằn gân xanh nổi dày như con rắn vuốt tóc Thia. Nhỏ Thia lại thủ thỉ:
- Con thương dì quá! Dì dìa bầu bạn với tía con, hủ hỉ để bớt cô quạnh tuổi già, nghen dì!
Bà Lai không trả lời con nhỏ, bà chỉ im lặng, hai bóng người bé nhỏ với cái nắm tay ấm áp giữa trời chiều tháng chạp.
***
Quán dì Xuân hôm nay lại đông người ghé dừng chân uống nước, cũng là những nhà vườn đến hẹn lại lên, họ tất bật vận chuyển bông hoa, cây trái lên thành phố cho những ngày giáp tết! Hòa trong tiếng nói cười rôm rả của dân buôn là giọng ca vọng cổ của ông Bần, nay ông theo xe chở trái cây nhà ông Bảy để đi lên Tỉnh giao cho các chợ. Giọng ông Bần dạo này bớt cái độ lè nhè, hát nghe chắc khỏe, bởi ông cũng có chút đỉnh khiếu ca hát cải lương, nhiều lúc xỉn say chứ hát cũng có vần có điệu.
Giữa không gian náo nhiệt của nhà vườn, ông Bảy chỉ ngồi im lặng trầm ngâm với cái tẩu thuốc lâu năm và tờ báo giấy, cho đến khi những chuyến xe bắt đầu rời đi khỏi quán nước thì trời cũng đã xế trưa.
Những ngày giáp tết, dì Xuân bán buôn tất bật vì đông khách, tới quá ngọ mới ăn cơm. Ông Bảy cũng chuẩn bị về sau khi ra quán ngồi thư giãn với ly café sáng, vài hơi thuốc lá và đọc những dòng tin thời sự, một thói quen đã theo ông từ hồi còn trẻ. Lúc này, chiếc xe ba gác chở mớ chậu cúc vàng, cúc đỏ, hướng dương ghé vào quán dì Xuân, mấy người đàn ông bưng chậu bông xuống đất theo sự chỉ dẫn của ông Bảy, họ sắp xếp vòng quanh góc quán, chẳng mấy chốc, cái quán đã rực rỡ sắc xuân. Đang ăn cơm, dì Xuân buông đũa bước ra, nhìn ngó xung quanh, dì cất giọng ngạc nhiên:
- Ủa! Bông hoa đâu mà nhiều vậy anh Bảy?
- Nhà tui trồng chứ đâu. Chưng bày cho có không khí Tết. Năm nào hổng vậy! Quán xá phải có bông có hoa coi mới đẹp.
- Trời, cám ơn anh Bảy nghen!
- Ơn nghĩa gì, chị có cần gì thì nhắn tui!
Lúc này, thằng Minh chở nhỏ Thia tấp vô quán nước, nhìn gương mặt hai đứa hớn hở, ông Bảy đoán tụi nhỏ chắc chuẩn bị đi đâu vui lắm.
- Hai đứa bây đi đâu vậy?
- Dạ con chở Thia lên nhà văn hóa, chuẩn bị lát chiều thi văn nghệ
- Ừ! Đi đi.
Ông Bảy gật đầu đồng ý, thằng Minh tươi cười như được mùa vì hôm nay được chở nhỏ Thia đi lên thị xã. Tụi nhỏ vừa đi khuất, ông Bảy chậm rãi dẫn chiếc xe máy ra khỏi quán, nhìn dì Xuân đang lặng lẽ ngồi một mình ăn cơm, ông cất giọng nhẹ nhàng:
- Lát chiều tui ra chở Xuân đi chợ Tết nghen!
Nói vừa dứt câu, ông vội nổ máy rời đi, chẳng kịp chờ nghe dì Xuân hồi đáp. Người đàn bà dừng đũa cơm, mặt chưng hửng ngạc nhiên vì lạ, hôm nay không biết ai xui khiến mà ông Bảy nói những lời dịu ngọt? Dì đưa mắt nhìn theo bóng lưng người đàn ông cho đến khi chiếc xe khuất dạng, giữa một ngày cuối năm nhạt nắng!
---Hết---
Tác giả: Võ Đào Phương Trâm
Comments